Hurmatli hamkasblar, registratorlar, tadbirkorlar va farmatsevtika bozori ishtirokchilari!

 

So‘nggi yillarda dunyoda turli sohalarda, jumladan farmatsevtika sohasida ham korrupsiya muammosiga tobora ko‘proq e’tibor qaratilmoqda. Ushbu sohadagi korrupsiya aholining sog‘lig‘iga jiddiy zarar yetkazishi mumkin, chunki u dori vositalarining sifatsiz ishlab chiqarilishi va realizatsiya qilinishiga, shuningdek, dori vositalarining narxlarining sun’iy oshishiga olib kelishi ehtimoli mavjud.

O‘zbekiston ham farmatsevtika sohasida korrupsiya bilan bog‘liq muammolardan xoli emas va ushbu muammolarga qarshi samarali choralar ko‘rish zarur. O‘zbekiston farmatsevtika sanoatida korrupsiyaga qarshi kurashning asosiy yo‘nalishlaridan biri shaffoflik va nazorat tizimini yaratishdir.

Ayrim tadbirkorlarning vijdonsiz faoliyati jamiyat va umuman iqtisodiyotga jiddiy zarar yetkazishi mumkin. Bunday salbiy holatlar orasida asossiz imtiyozlarni qo‘lga kiritish, poraxo‘rlik va korrupsiya o‘rin olishi mumkin.

Bu kabi noqonuniy harakatlar nafaqat tadbirkorlar o‘rtasida tengsiz sharoitlarni yuzaga keltiradi, balki davlat daromadlarining kamayishiga va aholiga sifatli xizmatlar ko‘rsatishga to‘sqinlik qiladi. Bundan tashqari, bunday amaliyotlar jamiyatning biznes va hukumatga bo‘lgan ishonchiga putur yetkazib, iqtisodiyotga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Vijdonsiz tadbirkorlikka qarshi kurashish uchun davlat nazoratini kuchaytirish, biznes muhitida shaffoflik va javobgarlikni oshirish zarur. Faqat shundagina adolatli raqobat va barqaror iqtisodiy rivojlanish ta’minlanadi.

Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi va Prezident Shavkat Mirziyoyevning siyosati mamlakatning barcha sohalarida korrupsiyaga qarshi keskin kurash olib borishga qaratilgan.

Davlatimiz rahbarining ta’kidlashicha:

"Korrupsiya – bu butun insoniyat, barcha jamiyatlar poydevoriga putur yetkazadigan tahdid bo‘lib, iqtisodiyotga zarba beradi, qonun ustuvorligini izdan chiqaradi va xalqning davlat siyosatiga bo‘lgan ishonchini keskin pasaytiradi hamda demokratik institutlar rivojiga to‘sqinlik qiladi.
U, shuningdek, Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish bo‘yicha rejalarimizga jiddiy zarar yetkazadi."

O‘zbekiston korrupsiyaga qarshi kurash doirasida tizimli huquqiy va institutsional islohotlarni amalga oshirib, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘ymoqda.

2017-yilda “Yangi O‘zbekiston”ni barpo etish doirasida “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi. Ushbu qonun korrupsiyaga qarshi kurash bo‘yicha asosiy huquqiy hujjatlardan biri bo‘lib, korrupsiya jinoyatlarining oldini olish, ularni aniqlash va jazolash mexanizmlarini belgilaydi.

 

"Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida"gi qonun korrupsiyaning barcha ko‘rinishlarini bartaraf etish uchun kompleks strategiyani belgilaydi.

Qonun qabul qilinganidan beri Transparency International xalqaro tashkilotining 2024-yilgi Korrupsiya darajasini baholash indeksi bo‘yicha O‘zbekiston 180 davlat orasida 157-o‘rindan 121-o‘ringa ko‘tarildi.

Bugungi kunda korrupsiyaning oldini olish bo‘yicha ochiqlik, oshkoralik va javobgarlikni ta’minlash, byurokratiyani qisqartirish hamda davlat xizmatlarini soddalashtirish choralari amaliyotga keng joriy etilmoqda.

Xususan, Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi faoliyatida dori vositalari, tibbiy texnika va tibbiy buyumlarni ro‘yxatdan o‘tkazish, farmatsevtika mahsulotlarini savdoga chiqarish uchun litsenziya olish hamda sertifikatlash jarayonlarida kontakt bo‘lmagan mexanizmlar joriy qilindi.

Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, sertifikat berish, o‘zgarishlar kiritish, amal qilish muddatini uzaytirish va qayta rasmiylashtirish jarayonlarining shaffofligini ta’minlash maqsadida Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi tomonidan "Darmon" axborot tizimi ishlab chiqildi.

2023-yil 8-avgustdagi 860-sonli "Normativ-huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarida korrupsiyaga qarshi ekspertiza o‘tkazish to‘g‘risida"gi Qonun doirasida markaz tomonidan kontragentlar (registratorlar, mahsulot va xizmatlar yetkazib beruvchilar) bilan tuziladigan shartnomalarning korrupsiyaga qarshi ekspertizasi olib borilmoqda.

Shuningdek, farmatsevtika sohasida shaffoflik va samarali nazoratni ta’minlash maqsadida Farmatsevtika mahsulotlari xavfsizligi markazi Korrupsiyaga qarshi kurash agentligi bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘ydi.

Ushbu hamkorlik 2022-yil 12-yanvardagi PП-81-sonli "Korrupsiyaga qarshi chora-tadbirlar samaradorligini baholash tizimini joriy etish choralari to‘g‘risida"gi qarorni amalga oshirish doirasida korrupsiyaga qarshi kurashish sifatini baholash mexanizmlarini joriy etishga qaratilgan.

Umuman olganda, O‘zbekiston farmatsevtika sohasida korrupsiyaga qarshi kurash barcha manfaatdor tomonlarning – davlat organlari, biznes va jamoatchilikning hamkorlikdagi harakatlarini talab qiladi. Faqatgina birgalikdagi sa’y-harakatlar orqali ushbu muhim sohada shaffoflik va halollikni ta’minlash mumkin, bu esa aholining sog‘lig‘i va farovonligiga bevosita ta’sir qiladi.

Korrupsiya va farmatsevtika mahsulotlari kontrabandasiga samarali qarshi kurashish uchun Markaz respublikadagi vazirliklar va idoralar bilan yaqin hamkorlik o‘rnatishga tayyor. Ushbu hamkorlik doirasida quyidagi tadbirlarni amalga oshirish mumkin:

1. Korrupsiya va farmatsevtika mahsulotlari kontrabandasini aniqlash va oldini olish bo‘yicha qo‘shma tadbirlar o‘tkazish.
2. Shubhali holatlar va korrupsiya sxemalariga aloqador shaxslar haqida ma’lumot almashish.
3. Korrupsiya va kontrabandaga qarshi kurashga oid qonunchilik va normativ hujjatlarni takomillashtirish bo‘yicha hamkorlik qilish.
4. Korrupsiya va kontrabandaga qarshi tizimdagi zaif nuqtalarni aniqlash va tahlil qilish bo‘yicha monitoring olib borish.

Hurmatli hamkasblar, agar siz farmatsevtika sohasida qonunbuzarlik yoki korrupsiya holatlariga duch kelsangiz, biz bilan bevosita bog‘lanishingizni so‘raymiz:

–https://t.me/uzpharmcontrolbot;

– farmkomitet@ssv.uz;

– https://www.facebook.com/uzpharmcontrol;

– http://www.instagram.com/uzpharmcontrol;

– +998 71 203-01-01 (2385).